یکی از پلیمرهای تولیدی در صنایع پتروشیمی، گرانولها هستند. از گرانول در صنایع ترموپلاست مانند لاستیک‌سازی، کارخانه‌های تولید اسباب‌بازی‌های پلاستیکی و … استفاده می‌شود. در واقع گرانول نوعی پلیمر شیمیایی است که به صورت دانه‌های بلوری یا رشتهای شکل درمی‌آید. گرانولها دارای خواص شیمیایی بی‌نظیری هستند. با مطالعه این مقاله به پاسخ سؤال خود در مورد اینکه گرانول چیست، دست پیدا خواهید کرد. در مقاله پیش‌رو همچنین در مورد انواع گرانول و تولید گرانول برای شما عزیزان توضیحاتی ارائه خواهد شد.
گرانول چیست؟
گرانول نوعی محصول پلیمری است که از مواد شیمیایی تهیه می‌شود و در اکثر صنایع تولیدی شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از بازیافت محصولات ترموپلاست نیز می‌توان گرانول تولید کرد. گرانولها معمولاً به صورت دانه دانه و بلوری شکل هستند که برای سهولت استفاده به این شکل درمی‌آیند. برخی از انواع گرانول از پلیمرهای نو تولید شده و با توجه به نوع کاربرد، مورد مصرف قرار می‌گیرند. گرانولها همچنین در رنگ‌های مختلفی قابل تولید هستند که گرانولهای رنگی، بیشتر برای تولید محصولات ترموپلاست رنگی کاربرد دارند.
تولید گرانول
گرانولها در دستگاه اکسترودر ریخته می‌شوند سپس تحت حرارت و گرما ذوب شده و به منظور جداسازی ناخالصی‌ها از صافی عبور داده می‌شوند. در نهایت در قسمت خروجی دستگاه یا دای، مواد مذاب، داخل قالب مورد نظر ریخته خواهد شد. در مرحله‌ی آخر مواد مذاب درون محفظه‌های خنک‌کننده ریخته شده و از قالب جدا می‌شوند. تا اینجای مقاله فهمیدید که گرانول چیست و به چه صورت تولید می‌شود. همان‌طور که در بخش‌های بالا گفته شد، فرآیند ساخت گرانول از چندین مرحله تشکیل شده است که در هر مرحله عملیاتی بر روی مواد انجام می‌شود. در مرحله‌ی آخر که گرانول آماده شد آن را برش می‌زنند. برش گرانول به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. این روش‌ها شامل روش برش زیر آب، برش از طریق خشک کردن و برش مستقیم توسط دستگاه می‌شود.
انواع گرانول چیست؟
بعد از آن‌که با مراحل تولید گرانول آشنا شدید، بهتر است انواع آنها را نیز بشناسید. گرانولها با توجه به نوع کاربرد و خواص خود، انواع مختلفی دارند. در یک دسته‌بندی کلی، گرانولها به سه دسته تقسیم می‌شوند که شامل مواد پلیمر پایه، مواد شیمیایی افزودنی و عامل‌های سازگارکننده هستند. در زیر به هر کدام از گرانولها به طور جداگانه اشاره‌ای کوتاه شده است.
مواد پلیمری پایه
یکی از مهم‌ترین گرانولهای پلیمری پایه، پلی‌اتیلن است. پلی‌اتیلن ساختار کریستالی دارد و به صورت خطی، سبک و سنگین تولید می‌شود. گرانول پلی‌اتیلن سبک برای تولید انواع کیسه‌‌های پلاستیکی و بسته‌بندی محصولات غذایی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. گرانول خطی در تولید سیم کابل‌های برق و مخابرات کاربرد دارد. گرانول پلی‌اتیلن سنگین نیز به دلیل دارا بودن وزن مولکولی سنگین در تولید قطعات ماشین‌های صنعتی و البسه ضد گلوله استفاده می‌شود.
گرانول پلی‌پروپیلن
نوع دیگری از گرانولها، از پلی‌پروپیلن بوده که معمولاً به شکل توپ هستند. این پلیمر بعد از پلی‌اتیلن دومین ترموپلاست پرمصرف محسوب می‌شود. گرانول پلی‌پروپیلن در دو نوع وجود دارد که بیشتر در صنایع نساجی و شیمیایی کاربرد خواهد داشت. این نوع گرانول برای تولید اسباب‌بازی و بطری‌های مخصوص مایعات به کار می‌رود.
گرانول پلی‌استایرن
یکی دیگر از انواع گرانول، پلیمر پلی‌استایرن است. این گرانول نیز جزو پلیمرهای مصنوعی محسوب می‌شود که به سه نوع مقاوم، معمولی و انبساطی قابل تقسیم است. پلی‌استایرن معمولی یا به عبارتی Gpps به شکل کریستالی و شفاف تولید می‌شود. نوع دیگر گرانول، انبساطی است که در ساخت انواع یونولیت و عایق‌های حرارتی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از گرانول مقاوم نیز به منظور ساخت بدنه فریزر استفاده می‌شود. این نوع گرانول همچنین در صنایع دیگری از جمله داروسازی و پزشکی کاربرد دارد.
گرانول پلی‌کربنات
پلی‌کربنات نوع دیگری از گرانولها است که جزو مواد پلیمری شفاف محسوب می‌شود. از این‌رو شرایطی را به منظور انتقال نور فراهم می‌آورد. این نوع گرانول به عنوان یک مواد اولیه در ساخت محصولات مختلفی مانند چراغ خودروها و تجهیزات پزشکی به کار می‌رود.
ویژگی‌های گرانول
گرانولها جزو محصولات خاص پلیمری محسوب می‌شوند که در تولید محصولات ترموپلاست کاربرد دارند. هر کدام از انواع گرانول دارای خواص و ویژگی‌های بسیاری هستند. از مهم‌ترین ویژگی‌های گرانول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد شفافیت در محصولات رنگی
- بهبود فرآیند ذوب
- عدم آلودگی محل تولید
- صرفه‌جویی در وقت، انرژی و هزینه
افزودنی گرانول چیست؟
منظور از افزودنی گرانول، مواد پودری شکلی است که همراه با گرانول در ساخت محصولات به کار می‌رود. این مواد شامل رنگ‌ها، پرکننده‌ها و پیگمنت‌ها است که بر اساس نوع کارایی محصول، میزان آنها مشخص می‌شود. در مواقعی که حجم گرانول افزایش پیدا کند، قیمت آنها نیز مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.
منظور از عوامل سازگار کننده گرانول چیست؟
برای اینکه مواد افزودنی با گرانولهای به کار رفته در ساختار محصول به خوبی ترکیب شوند از عوامل سازگارکننده استفاده می‌شود. این سازگار کنندهها باعث بهبود خواص مواد شده و در عین حال سازگاری شیمیایی آنها را به منظور ترکیب افزایش می‌دهند.
عامل‌های مؤثر بر قیمت انواع گرانول
عوامل متعددی بر قیمت گرانول تأثیرگذار هستند. در این بخش به برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر گرانول اشاره خواهد شد.
درجه خلوص مواد
یکی از مهم‌ترین عواملی که بر قیمت گرانول تأثیر دارد، میزان خلوص آن است. اگر در تولید گرانول از مواد خام خالص استفاده شود، به طور قطع می‌توان گفت که گرانول قیمت بیشتری دارد. به این معنا که مواد به کار رفته در ساختار گرانول، جزو مواد درجه اول و باکیفیت هستند.
رنگ گرانول
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر قیمت گرانول، رنگ آن است. زیرا گرانولها در رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر رنگ به منظور کاربرد خاصی تولید شده است. گرانولهای بی‌رنگ یا شیشه‌ای جزو گران‌ترین انواع گرانول محسوب می‌شوند. گرانولهای رنگ زرد و آبی نیز بعد از گرانولهای بی‌رنگ محبوبیت بیشتری نسبت به سایر رنگ‌ها دارند. به همین ترتیب گرانولهای رنگ تیره جزو گرانولهای ارزان به شمار می‌آیند.
بازیافتی یا غیر بازیافتی بودن گرانول
از عوامل مؤثر دیگر بر قیمت گرانول، می‌توان به بازیافتی یا غیر بازیافتی بودن مواد خام اولیه به کار رفته در ساختار آن اشاره کرد. این نکته کاملاً واضح است که هزینه گرانولهای بازیافتی به مراتب کمتر از گرانولهای تولید شده با استفاده از مواد نو است.
نوع شستشوی مواد بازیافتی گرانول
مواد بازیافتی که در تولید گرانولها به کار می‌روند باید به طور کامل شستشو داده شوند. در مرحله‌ی بعد از شستشو، ابتدا باید ناخالصی‌های مواد بازیافتی کاملاً جدا شده سپس آنها را وارد فرآیند ذوب شدن کنند. زیرا اگر مواد، شسته نشوند ممکن است در فرآیند تولید اختلالاتی را وارد نمایند.
نکات کاربردی در هنگام خرید گرانول
حال که به جواب سؤال خود در مورد اینکه گرانول چیست؟ دست پیدا کردید. بهتر است نکات مهم خرید گرانول را نیز یاد بگیرید. اولین نکته در هنگام خرید گرانول، توجه به قیمت آن است. از آن‌جا که برخی از مواد اولیه به کار رفته در تولید گرانول خارجی هستند لذا نوسانات دلاری و ارزی بر قیمت آنها بسیار تأثیرگذار است. نکته بعدی که در هنگام خرید گرانول باید در نظر گرفته شود، توجه به کاربرد گرانول است.
جمع بندی
یکی از انواع مواد اولیه پلیمری در صنایع شیمیایی گرانول است. گرانول در صنایع تولیدی بسیاری کاربرد دارد . در واقع گرانولها نوعی پلیمر شیمیایی هستند که به صورت دانه‌دانه و بلوری شکل تولید می‌شوند. یکی از روش‌های تولید گرانول با استفاده از دستگاه اکسترودر است. به این صورت که مواد خام به درون دستگاه ریخته شده سپس به صورت مذاب درمی‌آیند و در مرحله آخر گرانولهای رشتهای یا دانه‌ای تشکیل می‌شوند. گرانولها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام از انواع گرانول به منظور کاربرد خاصی تولید می‌شوند. در پایان امیدوارم با مطالعه این مقاله پاسخ سؤال خود در مورد این که گرانول چیست را یاد گرفته باشید.