تفاوت کامپاند پلیمری و مستربچ در چیست؟

مستربچ و کامپاند هر دو از محصولات پلیمری و صنعتی بوده و از پایه پلیمری برخوردار هستند. مهم‌ترین فرق کامپاند و مستربچ، این است که نمی‌توان مستربچ را به طور مستقیم به پلیمر پایه اضافه کرد و لازم است از آن به عنوان ماده افزودنی استفاده کرد. در واقع مستربچ نوعی افزودنی است که با اضافه شدن به پلیمر باعث ایجاد خواص جدید در آن می‌شود. در صورتی که کامپاند، جهت تولید محصول نهایی، به طور مستقیم وارد دستگاه می‌شود. گاهی اوقات حتی ممکن است در روند تولید، لازم باشد به کامپاند، مستربچ اضافه کرد. جهت آشنایی بیشتر با این دو ماده پلیمری، قبل از اینکه به بررسی تفاوت‌ بین مستربچ و کامپاند در زمینه‌های مختلف بپردازیم، نحوه تولید مستربچ و کامپاند را بیان می‌کنیم.

 نحوه تولید مستربچ و کامپاند

با توجه به اینکه دو ماده مستربچ و کامپاند در تولید محصولات پلاستیکی به کار می‌روند، لازم است هر دو دارای مواد پلیمری باشند. در این صورت بهتر با مواد پلیمری موجود در ساخت محصولات پلاستیکی، ترکیب می­شوند. در تولید این دو ماده فرایندهای زیادی طی می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مرحله ذوب شدن است. در این مرحله، همه مواد افزودنی و پلیمر پایه در اکسترودر با هم ترکیب می‌شوند. سپس بعد از خارج شدن مواد از دستگاه، جهت سرد شدن در دستگاه خنک کننده قرار می‌گیرند.

مواد بعد از سرد شدن به صورت جامد درمی‌آیند که لازم است جهت استفاده در مواد پلاستیکی برش داده شوند. مواد برش داده شده از خواص و ویژگی‌هایی برخوردار هستند که لازم است جهت نگهداری آن‌ها در انبار، در دمایی مشخص بسته بندی شوند.

فرق کامپاند و مستربچ

مستربچ و کامپاند هر دو در صنایع مختلفی همچون بسته بندی، خودرو سازی، ساختمان سازی و پزشکی جهت افزودن خواص متفاوت در تولید پلاستیک به کار می‌روند. با این حال تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

در حالت کلی، هر دو ماده مستربچ و کامپاند، از سه جزء اصلی افزودنی‌های شیمیایی، پایه پلیمری و عامل سازگاری تشکیل می‌شوند. این دو ماده جهت افزایش خواص در محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مستربچ‌ها یک مخلوط غلیظ از رنگدانه، مواد افزودنی و رزین حامل هستند. در واقع یکی از اصلی‌ترین تفاوت کامپاند پلیمری با مستربچ هم این است که مستربچ‌ها با اضافه شدن در طول فرایند به پلیمر پایه باعث ایجاد خواص تازه در محصول می‌شوند. به عنوان مثال خواصی همچون رنگ، مقاومت در برابر اشعه ماوراءبنفش، ضد الکتریسیته ساکن و مقاومت پلاستیکی، از خواصی است که به پلاستیک‌ها می‌دهند.

کامپاند هم ترکیبی از پلیمر پایه، رنگدانه و مواد افزودنی دیگر است و به عنوان یک ماده افزودنی آماده، در صنعت پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. کامپاند برخلاف مستربچ به طور مستقیم به فرایند تولید اضافه می‌شود. از کامپاند هم جهت ایجاد رنگ، عملکرد بهتر و بسیاری از خواص دیگر در محصولات پلاستیکی استفاده می‌شود.

تفاوت مستربچ و کامپاند در ترکیبات آن‌ها

تفاوت کامپاند پلیمری با مستربچ تنها به موارد فوق محدود نمی‌شود و یکی از تفاوت‌های این دو ماده ترکیب آن‌هاست. از آنجایی که مستربچ یک ترکیب غلیظ از رنگدانه‌ها، مواد افزودنی و رزین حامل است، به طور یکنواخت با پلیمر پایه مخلوط خواهد شد. چرا که رزین حامل یک پلیمر کم ذوب است بنابراین در دمای پایین‌تری نسبت به پلیمر پایه ذوب خواهد شد.

در مقابل کامپاند یک ترکیب از قبل مخلوط شده از رنگدانه‌ها، مواد افزودنی و پلیمر پایه است. پلیمر پایه نیز در واقع همان پلیمری است که جهت تولید محصول نهایی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل خواص محصول نهایی از خواص پلیمر پایه استفاده شده، تأثیر می‌گیرد.

تفاوت قیمت کامپاند پلیمری و مستربچ در قیمت آن‌ها

به طور کلی مستربچ‌ها از کامپاندها گران‌تر هستند. این تفاوت قیمت هم می‌تواند به این دلیل باشد که جهت تهیه مخلوط غلیظ مستربچ، مراحل پردازش بیشتری به کار رفته است. افزون بر آن رزین حامل که در ترکیبات مستربچ به کار رفته است، از پلیمر پایه به کار رفته در ترکیبات کامپاند گران‌تر است.

البته لازم به ذکر است که استفاده از مستربچ در طولانی مدت، مقرون به صرفه‌تر خواهد بود. چرا که استفاده از مخلوط غلیظ مستربچ، این امکان را می‌دهد که کنترل دقیق‌تری بر خواص محصولات فراهم شود. همین امر منجر به تولید مداوم‌تر و ایجاد ضایعات کمتر خواهد شد. استفاده از مستربچ افزودنی صورتی در صنعت چاپ یا بسته بندی هم می‌تواند به این دلیل باشد.

جمع بندی

مستربچ و کامپاند هر دو جهت ایجاد خواص مختلف در محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این مواد همچنین در صنایع مختلفی همچون صنعت ساختمان سازی، پزشکی و مواردی از این قبيل استفاده می‌شود. با این حال با وجود فرق کامپاند و مستربچ، می‌توان از هر کدام از آن‌ها با در نظر گرفتن نیازهای مورد نظر در فرایند تولید استفاده کرد.

به عنوان مثال اگر به دنبال کنترل دقیق روی خواص محصولات نهایی خود هستید، مستربچ بهترین گزینه است. در مقابل اگر قصد دارید راه حلی مقرون به صرفه پیدا کنید که به طور مستقیم آن را به فرایند تولید اضافه کنید، کامپاند مناسب‌تر است.